L’ancien ministre Bernard Kouchner souligne, dans une tribune au « Monde », le risque d’une compromission collective de l’ONU et des démocraties si le choix de l’Azerbaïdjan comme pays hôte de la COP29 est maintenu.
Bernard Kouchner, ancien ministre des affaires étrangères et européennes de la France
Alors que la France est plus que jamais plongée dans l’incertitude politique, il ne faut pas perdre de vue les grandes échéances internationales à l’heure où l’écologie devrait être la priorité de nos gouvernants. Le choix de l’Azerbaïdjan comme hôte de la prochaine Conférence des Nations unies sur le climat (COP29) est là pour nous le rappeler en même temps qu’elle renvoie la communauté internationale face à ses propres contradictions.
Comment peut-elle justifier la tenue d’un événement aussi crucial dans un pays qui déroge au droit international, dépend massivement des hydrocarbures et bafoue les droits de l’homme en détenant sans raison valable vingt-trois otages arméniens qui se meurent dans ses geôles ? Une année ne s’est pas écoulée depuis l’épuration ethnique des 120 000 Arméniens du Haut-Karabakh que l’Azerbaïdjan s’est déjà vu attribuer l’accueil d’un événement aussi prestigieux que la COP29. Ce choix interroge tant sur le plan humanitaire qu’écologique.
La Convention des Nations unies sur les changements climatiques (UNFCCC), semble agir comme si les événements des derniers mois n’avaient pas eu lieu et donne ainsi un chèque en blanc à l’Azerbaïdjan pour continuer à violer le droit international. Après avoir imposé un blocus de plus de neuf mois sur toute la République du Haut-Karabakh, privant 120 000 Arméniens de nourriture, de médicaments et de carburant, l’Azerbaïdjan a lancé, le 19 septembre, une offensive militaire pour prendre le contrôle total du territoire procédant à un véritable nettoyage ethnique.
La production de pétrole et de gaz représente 47,8 % du PIB
Pour la première fois depuis plus de deux millénaires, plus aucun Arménien ne vit désormais dans cette région du monde. Au moment de quitter la République du Haut-Karabakh, Ruben Vardanian, philanthrope en lice pour le prix Nobel de la paix, ainsi que sept autres leaders politiques arméniens ont été pris en otage par les autorités azéries aux côtés d’une dizaine de civils.
Leur détention arbitraire est d’autant plus préoccupante qu’aucun observateur ni média étranger n’est autorisé à être présent aux procès en cours, ni à donner des indications sur leur état de santé. Depuis près de neuf mois, les appels à la libération de ces otages sont restés lettre morte. Or, et il est essentiel de le redire, la lutte contre le changement climatique ne peut être dissociée du respect des droits humains.
Un principe d’autant plus vrai alors que l’économie de l’Azerbaïdjan repose principalement, si ce n’est uniquement, sur la production de pétrole et de gaz qui représentait 47,8 % du PIB et plus de 92,5 % des recettes d’exportation en 2022. Ilham Aliev a lui-même con rmé cette orientation économique en annonçant au début de l’année vouloir augmenter la production de gaz d’un tiers sur dix ans.
Une régression inacceptable sur les questions climatiques
Plus récemment encore, il n’a pas hésité à défendre ses positions, en indiquant, en avril à Berlin que « la COP29 ne [les] empêchera pas d’investir dans le gaz fourni par Dieu ». Le désintérêt de l’Azerbaïdjan pour le climat se re ète aussi dans le choix du président de la COP 29 : Mukhtar Babayev, un ancien magnat du pétrole qui a travaillé pendant plus de vingt ans pour la compagnie pétrolière State Oil Company of Azerbaidjan.
Autant d’éléments qui soulignent l’indiférence, voire le mépris de l’Azerbaïdjan non seulement pour le respect de la dignité humaine mais aussi pour l’environnement. Une nouvelle frontière est franchie, sans commune mesure avec l’organisation de la COP aux Émirats arabes unis. Ce sommet international ne peut sérieusement se tenir dans un pays qui détient encore des otages de guerre et continue d’investir massivement dans les hydrocarbures, sans parler de sa stratégie d’ingérence qui vise à déstabiliser la France notamment en Nouvelle-Calédonie, en Corse et désormais en Polynésie où l’Azerbaïdjan cultive un sentiment antifrançais.
La France, qui a fermement dénoncé les actions de l’Azerbaïdjan, doit continuer à faire entendre sa voix sur la scène internationale en boycottant la COP 29 tant que des Arméniens y sont retenus pour aucune autre raison que d’être arméniens. Organiser la COP29 en Azerbaïdjan, dans les conditions actuelles, constitue une atteinte grossière aux valeurs fondamentales de la justice, de la paix et une régression inacceptable sur les questions climatiques. Accepter de s’y rendre dans les conditions actuelles nous déshonorerait collectivement. La libération immédiate des vingt-trois otages détenus par l’Azerbaïdjan devrait être la condition sine qua non à la tenue de cette COP.
LeMonde.fr
ՄԱԿ-ը կարող է դուրս գալ իր խղճի դեմ, եթե Ադրբեջանը շարունակի մնալ որպես COP29-ն ընդունող երկիր. Կուշներ
ՄԱԿ-ը և ժողովրդավարական երկրները հավաքական առումով կարող են դուրս գալ իրենց խղճի դեմ, եթե Ադրբեջանը շարունակի մնալ որպես COP29-ն ընդունող երկիր։ Այս մասին նշել է Ֆրանսիայի արտաքին և եվրոպական գործերի նախկին նախարար Բեռնար Կուշները՝ Le Monde պարբերականում ներկայացնելով COP29-ի վերաբերյալ իր տեսակետը, որը թարգմանաբար ներկայացվում է ստորև.
«Թեև Ֆրանսիան ընկղմված է քաղաքական անորոշության մեջ, չպետք է աչքաթող անի նման խոշոր միջազգային իրադարձությունները, քանի որ բնապահպանությունը մեր առաջնորդների առաջնահերթությունն է: Ադրբեջանի՝ որպես COP29 հյուրընկալող երկրի ընտրությունը պետք է հիշեցնի մեզ այս մասին՝ միաժամանակ ընդգծելով, որ այդպիսով միջազգային հանրությունը կարծես թե բախվում է իր սեփական հակասություններին:
Ինչպե՞ս միջազգային հանրությունը կարող է արդարացնել նման կարևորագույն միջոցառման անցկացումը միջազգային իրավունքից շեղվող, ածխաջրածիններից զանգվածաբար կախում ունեցող և մարդու իրավունքները ոտնահարող մի երկրում, որը շարունակում է առանց որևէ հիմնավոր պատճառի կալանավորված պահել քսաներեք հայերի: Լեռնային Ղարաբաղի 120.000 հայերի էթնիկ զտումից մեկ տարի էլ չի անցել, իսկ Ադրբեջանն արդեն արժանացել է COP29-ի նման հեղինակավոր իրադարձության անցկացման պատվին: Այս ընտրությունը ինչպես հումանիտար, այնպես էլ բնապահպանական բնույթի հարցեր է առաջացնում:
Միավորված ազգերի կազմակերպության Կլիմայի փոփոխության կոնվենցիան (UNFCCC) գործում է այնպես, կարծես վերջին ամիսների իրադարձություններն իրականում տեղի չեն ունեցել և այդպիսով Ադրբեջանին ազատ գործելու իրավունք է տալիս՝ շարունակելու միջազգային իրավունքի խախտումները: Ավելի քան ինը ամիս ամբողջ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը շրջափակում պարտադրելուց հետո, 120 հազար հայերի զրկելով սննդից, դեղորայքից և վառելիքից, Ադրբեջանը 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին ռազմական հարձակում սկսեց՝ նպատակ ունենալով ամբողջությամբ վերահսկողության տակ առնել տարածքը և իրականացնելով իրական էթնիկ զտումներ։
Ավելի քան երկու հազարամյակների ընթացքում առաջին անգամ աշխարհի այս տարածաշրջանում ներկայում ոչ մի հայ չի ապրում։ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունից հեռանալիս խաղաղության բնագավառում Նոբելյան մրցանակի առաջադրված բարերար Ռուբեն Վարդանյանը, ինչպես նաև ևս յոթ հայ քաղաքական առաջնորդներ պատանդ են վերցվել ադրբեջանական իշխանությունների կողմից։
Նրանց անհիմն կալանավորումն առավել մտահոգիչ է, քանի որ ոչ մի օտարերկրյա դիտորդ կամ լրատվամիջոց իրավասու չէ ներկա գտնվել ընթացող դատավարություններին, ոչ էլ՝ տեղեկատվություն տրամադրել նրանց առողջական վիճակի մասին։ Գրեթե ինը ամիս այս պատանդներին ազատ արձակելու կոչերն աննկատ են մնացել: Այնուամենայնիվ, անհրաժեշտ է կրկնել, որ կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարը չի կարող տարանջատվել մարդու իրավունքների նկատմամբ հարգանքից»:
News.am
